مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران در سال 1369 با شماره 4706 به ثبت رسید. فعالیت این مرکز بر اساس اساسنامه عبارت است از مطالعه، تهیه، مدیریت و نظارت طرح‌های: توسعه کالبدی، آمایشی، توسعه و عمران طرح‌های محلی شامل طرح‌های جامع، تفصیلی و طرح‌های هادی روستایی مطالعه و تهیه، مدیریت و نظارت طرح‌های معماری، طراحی شهری و مدیریت شهری گردشگری، بافت ها و ابنیه تاریخی و ساماندهی و توانمندسازی بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های
غیررسمی.
این مرکز تلاش دارد که باتوجه به سابقه فعالیت در حوزه‌های پژوهشی و آموزشی و تمرکز فعلی بر فعالیت‌های حرفه‌ای و تخصصی رفع دوگانگی نظر و عمل را از طریق فرایند حل مسئله پیگیری می‌کند. این امر از طریق کاربردی سازی دانش نظری در قالب چارچوب‌های عملیاتی و جمع‌بندی نظری کنش‌های حرفه‌ای در پیکره دانش نظری بومی پیگیری می‌شود. همچنین مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران تلاش دارد با نگاه پیشرو به تحولات حوزه‌های تخصصی معماری و شهرسازی، در فعالیت‌های حرفه‌ای و فعالیت‌های آموزشی خود در ارتقای سطح کیفی جامعه معماری و شهرسازی ایفای نقش کند.